YYS Nedir? Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü Hakkında Merak Edilenler

YYS Nedir? Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü Hakkında Merak Edilenler

Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası nedir?

Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası, Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği ile kapsamı belirlenmiş olan ve dış ticaret yapan ya da uluslararası taşıma hizmeti veren firmalarımıza birçok kolaylık ve yetki tanıyan uluslararası geçerliliğe sahip bir belgedir. Bahse konu Yönetmelikte belirlenmiş olan belgenin askıya alınmasına veya iptaline neden olabilecek durumlar hariç, Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası süresiz olarak geçerlidir.

Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikasının Sağladığı Avantajlar

Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası dış ticaret yapan ya da uluslararası taşıma hizmeti veren firmalara sınır kapılarından öncelikli geçiş hakkı verir, yeşil hat uygulaması sağlar, öncelikli kontrol ve muayene imkanı sağlar (kontrol ve muayene zorunluluğu olan hallerde), azaltılmış zorunlu bilgili özet beyan verme hakkı tanır, daha az kontrol ve muayeneye tabi olunur. İthalat ve ihracat beyannamesine belge eklememe, ATR / Fatura Beyanı / Eur.Med fatura beyanı/ düzenleme, eksik belgeyle beyan, götürü teminat, taşıt üstü işlem imkanları sağlayan YYS Belgesi aynı zamanda ihracatta yerinde gümrükleme, ithalatta yerinde gümrükleme ve izinli alıcı yetkilerinin de alınabilmesini mümkün kılıyor.

YYS Başvurusu İçin Genel Şartlar

Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası almak isteyen firmalar genel olarak; güvenilirlik, mali yeterlilik, ticari kayıtların güvenilir ve izlenebilir olması, emniyet ve güvenlik kriterlerinin sağlanması koşullarını yerine getirmiş olmalılar. Bu kapsamda olması gereken kriterlerin belirlendiği Yönetmelik eki EK 2 Soru Formu / Öz Değerlendirme Formu esas alınarak Bakanlıkça beklenen koşullar yerine getirilir.

YYS Başvurusu İçin Ön Koşullar

YYS belgesini almak isteyen firmalar için ön koşullar ise;

• Serbest bölgeler dahil Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olmak,
• En az 3 yıldır fiilen faaliyette bulunmak,
• Son 1 yıl içerisinde en az 100 beyan kapsamında işlem yapmış olmak,
• ISO 9001 ve ISO 27001 belgelerine sahip olmaktır.

Bahse konu ön koşulları sağlayan firmalar, EK 2 Soru Formu’nda bulunan kriterleri de sağlamak suretiyle başvuruda bulunabilir.

Adım Adım YYS Süreci

Türkiye’de Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası sahibi olan firma sayısı 31.12.2021 tarihi itibariyle 591’e ulaşmıştır.

Firmalar ön koşulları sağladıktan sonra, genel koşulları sağlamak üzere EK 2 Soru Formu’nda belirtilen hususları karşılayan prosedürler, talimatlar, formlar, çizelgeler vb. dokümanlar hazırlamaktadır. Hazırlanan dokümanlarda yer alan cevaplar EK 2 Soru Formu’nda ilgili sorunun altına atıf yapılmaktadır.

Bu şekilde doldurulan form ve tamamlanan dokümanlar YYS Dosyası şeklinde başvuru için hazır bulundurulur. Diğer taraftan bahse konu Yönetmelikte belirtilen Başvuru Belgeleri firmalarca hazırlanır.

Tüm belgeler tamamlandıktan sonra elektronik ortamda e-devlet üzerinden YYS e-başvuru yapılır. E-devlet üzerinden başvuruyu yapabilecek olan yetkili YKTS (Yükümlü Kayıt ve Takip Sistemi) üzerinden tanımlatılır.
Bakanlığın yayınladığı YKTS Yükümlü Kılavuzuna buradan ulaşabilirsiniz.
Başvuru sonrası ilk kontrol (başvuru belgeleri kontrolü) ilgili Bölge Müdürlüğü tarafından yapılır ve eksiklik olması halinde düzeltme istenir.

Eksiklik firma tarafından giderilip sisteme tekrar yükleme yapılır ve Bölge Müdürlüğünce dosyaya onay verilirse Genel Müdürlüğe gönderilir.

Genel Müdürlükte dosyanın doküman bazında kontrolü için bir uzman atanır.

Uzman, YYS Dosyası içerisindeki Ek 2 Soru Formu ve Forma atıf yapılan prosedür, talimat vb. dokümanları kontrol eder. Eksiklik görmesi halinde firmadan düzeltme ister ve firma eksikleri giderip yeniden sisteme yükleme yapar.

Uzman dosyayı onayladıktan sonra, firmada yerinde inceleme/denetim yapılması için, bir müfettiş görevlendirilmesi adına YYS Dosyası Teftiş Kuruluna aktarılır. Firmada yerinde inceleme/denetimi için müfettiş ataması yapılır.

Bakanlıkça görevlendirilen müfettiş firma tesislerine giderek doküman bazında belirtilen hususların uygulamada da olup olmadığını denetler, prosedürlerde yazılanlar ile fiilen gerçekleştirilenlerin uyumlu olup olmadığını kontrol eder.

Müfettiş tarafından majör eksikler tespit edilirse firmaya düzeltmesi için süre verir ve tekrar kontrol etmek üzere denetime gelir.

Herhangi bir eksiklik görmezse firmaya olumlu görüş bildirir ve Bakanlığa sunacağı olumlu rapor üzerine firma Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikasını almaya hak kazanır.

YYS Belgesi Aldıktan Sonra Sürdürülebilirlik

YYS Belgesini almak kadar sürdürülebilirliği sağlamak da büyük önem taşır. Belge alımı sonrası tüm departmanlar prosedür, talimat, çizelge vb. dokümanlarda yazdıkları tüm kuralları uygulamalıdırlar. Eğer güncellenmesi gereken bir husus yayımlanmışsa mutlaka dokümanlar ve uygulama güncel hale getirilmelidir. Her 5 yılda bir de güncel Soru Formu ve güncel dokümanlar Yönetmeliğin ‘’İzleme’’ maddesi kapsamında Bakanlığa sunulmalıdır.

Her yılın sonunda YYS Yıllık Faaliyet Raporu yazılmalıdır. Bunun için de beyanname ve eki belgelerin, muhasebe kayıtlarının sonradan kontrolü ve denetimi periyodik olarak yapılmalıdır.

YYS gereği alınması gereken zorunlu eğitimler periyotlarına göre alınmaya devam etmelidir.

Tedarikçilerle yapılması gereken protokoller, doldurulması gereken formlar vb. uygulamalar ihmal edilmeden düzenli olarak yerine getirilmelidir.

Sertifikada kayıtlı bilgilerde değişiklik olması, Sertifika kapsamı yetkilerde değişiklik yapılması, Sertifika kapsamı tesisler ile şirket yetkililerine ilişkin değişiklik yapılması gibi durumlarda gerekli bildirim ve başvurular yapılmalıdır.

Tesislerde emniyet ve güvenlik gereği yapılması gerekenler YYS şartlarına uygun şekilde yerine getirilmeye devam etmelidir. Fiziki ve dijital arşiv YYS şartlarına uygun şekilde arşivlenmeye devam etmelidir.

Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikasına Sahip Firmaların Alabileceği Yetkiler

YYS sahibi olan firmalar talep etmeleri ve Yönetmelikte belirtilen koşulları yerine getirmeleri halinde;

• İhracatta Yerinde Gümrükleme,
• İthalatta Yerinde Gümrükleme
• İzinli Alıcı

yetkilerini alabilirler.

Yerinde Gümrükleme yetkileri dış ticaret yapan firmalar tarafından alınabiliyorken, İzinli Alıcı yetkisi uluslararası taşıma hizmeti veren lojistik firmaları tarafından alınabilir.

Bahse konu yetki alımları için hem prosedür vb. dokümanlar yazılarak hem de fiziki yeterlilik sağlanarak başvuru yapılır ve Bakanlıkça görevlendirilen denetim personelince denetim yapılır.

Onay verilmesi halinde başvurusu yapılan yetki Sertifikaya ilave edilir. (Daha önce Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği kapsamına dahil olan ve lojistik firmalarınca alınabilen İzinli Gönderici yetkisi ise Yönetmelik kapsamından çıkarılmıştır).

Yetkilendirilmiş Yükümlünün Sağladığı Kolaylıklar Nelerdir?

a) Basitleştirilmiş Usullere İlişkin Kolaylıklar:

• İhracatta yerinde gümrükleme (ihracat eşyasını ihracat gümrük idaresine sunmadan işlemlerini kendi tesislerinden yapabilme),
• İzinli gönderici (transit eşyasını hareket gümrük idaresine sunmadan kendi tesislerinden sevk edebilme), İthalatta yerinde gümrükleme (ithalat eşyasını ithalat gümrük idaresine sunmadan işlemlerini kendi tesislerinden yapabilme),
• İzinli alıcı (transit eşyasını varış gümrük idaresine sunmadan kendi tesislerine sevk edebilme),
• Teminatlı işlemlerinde her bir işlem için ayrı teminat yerine götürü teminat uygulaması kapsamında tutarı önceden belirlenmiş süresiz ve düşümsüz teminat verebilme, • Teminatlı işlemlerinde kısmi oranda teminat verebilme,
• Odalarca onay ve gümrük müdürlüklerince vize işlemlerine gerek kalmaksızın A.TR dolaşım belgesi düzenleyebilme,
• Eşyanın kıymetine bakılmaksızın Fatura Beyanı ve EUR.MED Fatura Beyanı düzenleyebilme, 
• Eksik belgeyle beyanda bulunabilme,
• Eşya türüne göre sınırlama olmaksızın, taşıt üstü işlemden yararlanabilme,
• Eksik belge ile beyan ve taşıt üstü işlem kolaylığının bir arada kullanılabilmesi,
• Gümrük Yönetmeliğiyle belirlenmiş eşyanın ithalinde 6 ay öncesine kadar alınmış tahlil raporu ibraz edebilme,
• Gümrük Yönetmeliğiyle belirlenmiş eşyayı tahlil sonuçları alınmadan teslim alabilme,
• Konşimentosu ibraz edilemeyen petrol ve türevlerini konşimento ibrazından önce teslim alabilme,
• Ayniyat tespitine ilişkin Bakanlıkça yapılacak farklı düzenlemelerden faydalanabilme

b) Beyanın Kontrol Türüne İlişkin Kolaylıklar:

• İthalatta ve ihracatta eşya muayenesi ve belge kontrolünün olmadığı hat olan yeşil hatta işlem görebilme,
• Taşıt üstü işlemlerde de yeşil hattan yararlanabilme,
• Daha az belge kontrolü veya muayeneye tabi tutulabilme,
• Belge kontrolü veya muayenenin yapılacak olması halinde, bu işlemleri öncelikle gerçekleştirebilme

c) Emniyet ve Güvenliğe İlişkin Kolaylıklar:

• Azaltılmış zorunlu bilgilerden oluşan özet beyan verebilme,
• Özet beyana ya da özet beyan yerine geçen belgelere veya özet beyan olarak kullanılan bilgilere dayalı emniyet ve güvenliğe ilişkin gümrük kontrollerine daha az tabi tutulabilme,
• Emniyet ve güvenliğe ilişkin gümrük kontrollerinin yapılacak olması halinde, bu kontrolleri öncelikle gerçekleştirebilme,
• Sınır kapılarından öncelikli geçiş yapabilmektedir.

YYS Danışmanlık Hizmetimiz ile Siz de Avantajlardan Yararlanın!

Consultürk Global olarak, gümrük konuları ve buna ilişkin iç kontrol süreçlerinizi YYS’ye uygun hale getirerek, Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası alımı ve bu statünün korunması kapsamında YYS Danışmanlık hizmeti veriyoruz.