EN
RU KDV İadesi Nedir? Nasıl İade Alınır? Süreç Nasıl İşler?
KDV İadesi Nedir? Nasıl İade Alınır? Süreç Nasıl İşler?
Ülkemiz sınırları içerisinde herhangi bir mal veya hizmet satışlarımız için KDV tutarını faturaya dahil ederek ödeme alırız. Ancak aynı işlem yurtdışı teslimlerde KDV’den muaftır.
Yurt dışı mal veya hizmet teslimlerimiz için, Alıcıya KDV yansıtamaz, ilgili tutarın ödemesini alıcıdan talep edemeyiz.
KDV Kanunu kapsamında; İhracatın yurtdışındaki bir müşteriye veya Serbest Bölgedeki bir müşteriye gönderilmesi ve gönderimin Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinden çıkarak başka bir ülkeye teslimi veya ilgili Gümrük antreposuna konulmuş olması esastır.
Gümrük çıkış beyannamelerinin ve faturaların kontrolü, uyumu, çıkan ürün miktarının ve ürün kodlarının fatura ve Gümrük beyannamesi ile örtüşmesi, iade talep edilebilir dönemin döviz kuru cinsinden doğru tespiti ve KDV Beyannamesine doğru yansıtılmış olması gibi konularda hassasiyet gerekmektedir.
Yurtdışı teslimlerde ihracatçı için KDV’den muaf olma durumu bir dezavantaj olarak görülebiliyorken, yukarıda sıralanan hususların kontrolü ve sistem girişleri ile Yüklenilen KDV tutarı ile doğru orantılı olarak; mal veya hizmetin elde edilmesinde katlanılan KDV tutarı, aynı mal veya hizmetin satışında KDV’den muaf olma durumunu telafi etmek için Devlet tarafından ihracatçılara geri verilmektedir.
Özetle belirtmek gerekirse; Mal veya hizmet üretimi için ödenen KDV, bu mal veya hizmeti yurtdışına satarken alıcıya yansıtılamamaktadır. Buradaki kayıp KDV İade sürecini başlatarak kapatılabilmekte ve rakamsal olarak çok yüksek tutarların şirkete geri kazandırılabilmesini sağlamaktadır.
KDV İadesi Nasıl Alınır, Süreç Nasıl İşler?
Firmalar Gelir İdaresi Başkanlığı sayfasında, İnternet vergi dairesi girişi yaparak sisteme bağlanmalıdır. Kdv İade İşlemleri alanından ilgili liste girişlerinin hazırlanması ve gerekli bildirimlerin sisteme yüklenmesi gerekmektedir. İade türüne göre değişen Listelerin hazırlanması ve sisteme yüklenmesi ile sistem hatası almadan işlemin tamamlanması önemlidir.
Bu aşamaya gelmeden önce; iadesi talep edilecek dönemin KDV Beyannamesine konu alış ve satış beyanlarının doğru yansımış, iade konusu alacağın KDV Beyanına doğru kodla yansıtılmış Yüklenim listesi iadenin, karşılık gelecek liste tutarı oranında hazırlanarak o dönem KDV Beyannamesinde devreden KDV Tutarı oranında beyan edilmiş olması esastır.
301 Mal ihracatından örnekle;
İşlem sırasına göre özetlemek gerekirse;
- Gümrük Beyannamelerinin kontrolü sağlanır. Burada belirtilen döviz tutarı, bir önceki günün merkez bankası kuru ile değerlenerek TL karşılıkları belirlenir. Gümrük Beynnameleri’ nin o dönemin KDV Beyanına yansıtılıp yansıtılmayacağı teyidi GİB sistemi üzerinden kontrol edilir. Böylece KDV Beyannamesine yansıyan İhracat KDV toplam tutarı GEKSİS Raporuna yansıyacak bir hata segmentine sebebiyet vermeyecektir.
- İade işlemlerine iadesi talep edilecek dönemin KDV Beyannamesi bir sonraki ayın en geç 26 ‘sında onay verilmesi ile başlanabilmektedir.
- Sistemli ve doğru izlenecek iade işlem adımlarıyla bir hafta gibi bir süre içerisinde KDV Beyannamesine konu iadesi talep edilebilir tutar, GİB Sistemleri üzerinden kullanılabilir duruma gelmektedir.
- Kullanılabilir duruma gelen KDV İade tutarı; SGK Borçlarına, Vergi Borçlarına, Şirket ortaklarının yetkili olduğu diğer firma vergi borçlarına .. mahsup edilmek suretiyle kullanılabilir. YMM Raporu aranmaksızın 5.000-TL ye kadar her dönem şirket hesabına gönderilebilir.
KDV İade Türleri (İstisnalar)
Aşağıdaki listede KDV İadesine konu olabilecek KDV istisnalarından bazıları paylaşılmaktadır.
En fazla karşımıza çıkan ve Vergi Dairelerinden talebi istenen KDV İade Konusu 301 Mal İhracatı ve 701 İhraç Kayıtlı Satışlar’dır.
- Mal İhracından Kaynaklanan İade Talepleri
- Hizmet İhracatından Kaynaklanan İade Talepleri
- Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura ile Yapılan Satışlar (Bavul Ticareti)
- Roaming Hizmetleri
- Serbest Bölgelerdeki Müşteriler İçin Yapılan Fason Hizmetler
- Yolcu Beraberi Eşya Uygulaması
- Türkiye’de İkamet Etmeyen Taşımacılar ile Fuar, Sergi, Panayır Katılımcılarına Yapılan Teslim ve Hizmetlerde İstisna
- Yabancı Sinema Yapımcılarına Tanınan İstisnalar
- İhraç Kaydı Teslimlerde Tecil Terkin Uygulaması
- Dahilde İşleme ve Geçici Kabul Rejimleri Kapsamında İhraç Edilecek Malların Üretiminde Kullanılan Girdilerin Temininde Tecil-Terkin Uygulaması
- Deniz, Hava, Demiryolu Araçları Teslimi
- Deniz, Hava, Demiryolu Araçlarının Tadil, Onarım ve Bakımı
- Faaliyetleri İstisna Kapsamındaki Araç ve Tesislerin Kiralanması veya Çeşitli Şekillerde İşletilmesi Olan Mükelleflere Bu Araçların İmal ve İnşası ile İlgili Yapılan Teslim ve Hizmetler
- Liman ve Hava Meydanlarında Yapılan Hizmetler
- Petrol Arama Faaliyetlerine İlişkin İstisna
- Altın, Gümüş, Platin ile İlgili Arama, İşletme, Zenginleştirme Faaliyetlerine İlişkin İstisna
- Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Makine ve Teçhizat Teslimi
- Limanlara Bağlantı Sağlayan Demiryolu Hatları ile Liman ve Hava Meydanlarının İnşası, Yenilenmesi ve Genişletilmesine İlişkin İstisna
- Ulusal Güvenlik Amaçlı Teslim ve Hizmetlere İlişkin İstisna
GİB Sistemleri üzerinden aşağıdaki seçeneklerden birini izleyerek iade işlemi gerçekleştirilebilmektedir.
Teminat / YMM KDV İadesi Tasdik Raporu / Vergi İnceleme Raporu İbrazı Bilgisi
- Teminat, Vergi İnceleme Raporu ve YMM KDV İadesi Tasdik Raporu Aranmayan İade Talebi
- Teminat ve YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ile İade Talebi
- Teminat ve Vergi İnceleme Raporu ile İade Talebi
- YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ile İade Talebi
- Vergi İnceleme Raporu ile İade Talebi
KDV İadelerinin Muhasebeleştirilmesi
Şirketin devreden KDV hesabında 10.000 TL’nin olduğu ve bu tutarın 8.000 TL sinin ilgili ay KDV beyannamesiyle beyan edildiğini varsayalım.
----------------------------------------------------/---------------------------------------------
136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR 8.000
136.01 Vergi dairesi alacakları
190 DEVREDEN KDV 8.000
KDV İadesinin Talep Edilmesi
--------------------------------------------------------------------------------------------------
Söz konusu KDV iadesinin 5.000 TL’lik kısmı nakit geri kalanı ise vergi borçlarına mahsup edilmiştir.
----------------------------------------------------/---------------------------------------------
102 BANKALAR 5.000
360 ÖDENECEK VERGİ VE FOLAR 3.000
- Ödenecek gelir vergisi 1500
- Ödenecek geçici vergi 1500
136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR 8.000
136.01 Vergi dairesi alacakları
KDV İadesinin Tahsili
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hangi Durumlarda KDV İadesinden faydalanılır?
Her bir İade kendi konusu dahilinde değerlendirilmek zorundadır.
Ancak burada göz ardı edilmemek zorunda olan esas konu KDV Beyannamesindeki devreden KDV tutarıdır. Örneğin bir firma eylül dönemi içerisinde 1.000.000-TL mal ihracatı yaptı ve bu durumu Beyannamesinde %18Yüklenim tutarı olarak beyan etti ise Kullanılabilir İade tutarı 180.000-TL olarak dikkate alınabilir. Ancak burada devreden KDV Tutarına da dikkat etmek gerekir.
Devreden KDV Tutarının 180.000-TL nin altında olması iade talebinde bulunulduğu dönemde ödeme çıkması anlamına gelecektir ki bu alınan iadenin KDV Ödemesine mahsubu dolayısıyla verimli olmayan işlemler topluluğu haline gelmektedir. Bu sebeple;
191 (İNDİRİLECEK KDV) + (190 DEVREDEN KDV) – 391 (HESAPLANAN KDV) = Sonraki Döneme devreden rakama kadar tekabül edecek Yüklenilen Fatura Listesi ile iade talep girişi yapılıyor olması konusunda dikkat edilmesi gerekmektedir.
İhracat işlemlerinde KDV İadesi
Yurtdışı mal veya hizmet tesliminde bulunan bir firmanın bu işlemi aylık düzenli olarak gerçekleştirdiğini düşünerek izlemesi gereken adımları özetlemeye çalışalım. İşlemin düzenli olması veya olmaması iade alınabilirliğini etkilemeyecek olup, o dönem beyannamesinde devir ve yüklenim rakamlarının uygunluğunun olması iade alınma hakkını başlatmış sayılacaktır. Bu hak geriye dönük 5 yıl süreyle şirketlere tanınmaktadır. Örneğin 3 yıl önce gerçekleşmiş bir ihracatın, ihracatın gerçekleşmiş olduğu ay KDV Beyanında 301 Mal ihracatı sekmesiyle bildirilmiş olması, ancak karşısında tekabül eden % yüklenim oranının girilmemiş olması iade alma hakkının ortadan kalktığı anlamına gelmez. 3 yıl önce o dönem KDV Beyannamesine düzeltme vererek yüklenim ve vergi oranı beyan edilip, iade alınan rakam kadar devir rakamından düşülüp, sistem iade liste hazırlığına geçebiliriz. Bir sonraki Beyanname de önceki dönem devreden rakamı, bir önceki dönemde iade talebinde bulunulması sebebiyle değişeceğinden, sonraki döneme devreden iade rakamı da o rakam kadar eksilecek ve KDV Beyan düzeltmeleri yapılarak ilerlemek gerekecektir.
Dolayısıyla iade alma sürecini gerçekleştirmeyi düşündüğümüzde firma ihracat sürecini 5 yıl geriye giderek planlamak, değerlendirmek ve başlatmak daha sağlıklı olacaktır.
İlgili planlama yapıldıktan sonra; geriye dönük yıllar itibariyle talepte bulunulacak olması veya sadece günümüz ilgili dönemi talepte bulunulacak olması önem teşkil etmeksizin ilgili ihracat dönemi için hazırlanması gereken listeler aşağıda belirtildiği şekildedir:
- İndirilecek KDV Listesi: İlgili KDV Beyan dönemi için gerçekleşmiş tüm alım fatura bilgilerinin eksiksiz ve doğru olarak girilmesi gereken listedir.
- Yüklenilen KDV Listesi: İlgili KDV Beyan dönemi için ihracatı yapılan mal konusu ile ilgili katlanılan tüm masraf ve ödemelerin, (ürünün paketlenmesinden imalatına kadar olan) hesaplama oranları dikkate alınarak doğru ve indirilecek KDV Listesi ile birebir uyumlu olarak sisteme girilmesi gerekir.
- GÇB Listesi: Gümrük Çıkış Beyannamelerinin, beyanname numara ve döviz cinslerinin sisteme girişlerini ifade etmektedir. İlgili Beyanların o dönem çıkışlarının yapılmış olmasının kontrol edilmesi, uygun olmaması halinde KDV Beyan düzeltmesi gerekeceği konusu dikkatlerden kaçmamalıdır.
- Satış Faturaları Listesi: İhracat Beyannameleri ile Satış Fatura bilgilerinin birbiriyle uyumlu ve kontrolü sağlanmış olarak sistem bilgi girişi yapılmasıdır.
- İade Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu: İade talep edilen dönem KDV Beyannamesinde 301 mal ihracatı sekmesiyle beyan edilen ihracat esas tutarının, Yüklenilen tutarın ve iade hakkı doğan tutarın beyan edildiği listedir.
Liste girişleri excel olarak hazırlanıp, sisteme yüklenir ve onaya gönderilir. Bu süreç Sonrası Vergi Dairemizin KDV İade servis memuru işlem ve liste analizleri sağlayarak GEKSİS Raporu oluşturacaktır.
Fatura ve Gümrük Çıkış Beyan kontrollerinin yapılması, KDV Beyannamesinin listelerle birebir uyumu, GEKSİS Raporunda herhangi bir segment hatasına rastlanmamaktadır uyarısı alana kadar süreci devam ettirecektir. Hatasız gelen GEKSİS raporu sonrası Vergi Dairesi onayı ile iade tutarı kullanılabilir hale gelecektir.
